Lewocza i Spisz wraz z zabytkami kultury - Lewocza

Spisski Hrad i związane z nim zabytki kulturalne (K IV / 1993,2009)

Po rozszerzeniu wpisu w 2009 roku nosi on nazwę Lewocza i Spisz wraz z zabytkami kultury. Rozszerzenie objęło historyczne centrum Lewoczy wzniesione w XIII i XIV wieku. Zachowała się tam większość budowli, przede wszystkim XIV- wieczny kościół świętego Jakuba wraz ze znajdującym się w nim zbiorem dziesięciu polichromowanych ołtarzy w stylu późnogotyckim, pochodzących z XV i XVI wieku. Największy z nich, ołtarz główny o wysokości 18,6 metrów wybudowany został przez Mistrza Pawła z Lewoczy około roku 1510.
--------------------------
Zabytki Lewoczy:
W całości zachowane jest stare miasto na planie nieregularnego owalu, otoczone murami obronnymi. Zwraca uwagę dobrze zachowana siatka ulic z wielkim, prostokątnym rynkiem o stosunku długości boków 3:1 - jednym z większych w tej części Europy (dziś główny Plac Mistrza Pawła, słow. Námestie Majstra Pavla). Najcenniejsze zabytki miasta przedstawiono poniżej.
• Gotycki kościół farny pw. świętego Jakuba w centrum rynku. Trójnawowy. Po katedrze koszyckiej jest to drugi co do wielkości gotycki kościół na Słowacji (dł. 49,5 m, szer. 27,4 m, wys. wieży 60,7 m).
• Ratusz, pierwotnie gotycki, wybudowany w końcu XV w. Po wielkim pożarze z 1550 r., w którym spłonęło również całe archiwum miejskie, odbudowany w stylu renesansowym w latach 1551-1559. W 1615 r. rozbudowany, z dobudowaniem późnorenesansowych arkad na parterze i piętrze. Na południowej fasadzie, w prawym narożniku, pozostałości pierwotnej polichromii. Ratusz jest obecnie połączony renesansową wieżą, która była wzniesiona w latach 1656-1661 i służyła jako dzwonnica miejska. W pomieszczeniach na piętrze ratusza ma obecnie siedzibę Muzeum Spiskie. Sala posiedzeń rady miejskiej służy celom reprezentacyjnym.
• Pręgierz przy ratuszu - kuta "klatka hańby" z 1600 r. Pierwotnie stał na miejscu dzisiejszego kościoła ewangelickiego. Później był własnością rodziny Probstnerów, którzy ponownie darowali go miastu w 1933 r. Od tego czasu na obecnym miejscu.
• Kamienice mieszczańskie. W otoczeniu rynku - ok. 60 domów, należących niegdyś do bogatych kupców. Z reguły trzytraktowe, pierwotnie jednokondygnacyjne, przebudowane (z dodaniem 2 i ewentualnie 3 kondygnacji) w XVI i XVII w., zachowały wiele detali gotyckich z XIV i XV w. (m. in. portale). Wśród nich najładniejsza jest kamienica Thurzonów pod nr. 7, z renesansową attyką i bogatą dekoracją sgraffitową na froncie. Poza tym ok. 200 kolejnych domów poza rynkiem, często w złym stanie, częściowo całkowicie zrekonstruowanych (poczynając od ok. połowy lat 90. XX w.), w tym oryginalne małe domki dawnej biedoty lewockiej przy ulicach Małej, Różowej i Žiackiej.
• Stary kościół minorytów, tzw. gimnazjalny, przy ul. Klasztorskiej. Gotycki, z I połowy XIV w. Wybudowany dzięki donacji jednego z największych wielmożów górnowęgierskich tamtych czasów, Magistra Doncza. Jest jednym z największych kościołów gotyckich na Słowacji i przykładem wysokiego kunsztu budowlanego ówczesnej lewockiej strzechy budowlanej. Nawa kościoła została przebudowana w 1671 r. w stylu barokowym, jednak zachowała się większość detali gotyckiej kamieniarki. Godny uwagi jest główny ołtarz z gotycką rzeźbą Madonny z XV w. i z barokowymi figurami węgierskich królów i jezuickich świętych. W zakrystii zachowało się malowidło przedstawiające Ukrzyżowanie, a nad portalem do zakrystii - Zaśnięcie i Wniebowzięcie najświętszej Marii Panny. Na północnej ścianie nawy malowidła przedstawiają realistycznie skutki chrześcijańskiego miłosierdzia.
• Nowy kościół i klasztor minorytów. Znajduje się przy ulicy Koszyckiej, tuż przy Koszyckiej Bramie. Pobudowano go w miejscu po najstarszym koszyckim kościele, zburzonym po pożarze w 1747 r. Kompleks zabudowań klasztornych wzniesiono w latach 1748-1755 na planie litery "U". Kościół, pod wezwaniem św. Ducha, jest jedną z niewielu tak dobrze zachowanych barokowych świątyń na Spiszu. Jednonawowy, w tylnej części nawy posiada emporę z organami. Na frontowej ścianie malowidło przedstawiające symbole Wiary, Nadziei i Miłości.
• Kościół ewangelicki w południowej części rynku, klasycystyczny. Zbudowany w latach 1825-1837 według projektu architekta Antona Povolneho na planie krzyża greckiego i zwieńczony wielką kopułą. We wnętrzu z trzypiętrowymi emporami zwraca uwagę ołtarz główny z obrazem Chrystusa kroczącego po falach, pędzla lewockiego malarza Jozefa Czuczika. W kościele przechowywane jest cenne archiwum i bogata biblioteka.
• Wielki Župný dom, do 1922 r. siedziba Żupy Spiskiej. Zbudowany w latach 1806-1826 według projektu architekta Antona Povolneho, uważany jest za najpiękniejszą siedzibę żupy na całych dawnych Węgrzech. Klasycystyczna forma budynku dobrze koreluje z renesansową architekturą miasta dzięki wyraźnemu zaznaczeniu linii horyzontalnych. Obecnie, odrestaurowany, w dalszym ciągu służy celom administracyjnym.
• Kamienica Mistrza Pawła z Lewoczy, obecnie siedziba muzeum.
• Znaczne fragmenty murów obronnych z XIV - XVIII, liczących pierwotnie ok. 2 km długości (w dużej części restaurowane lub rekonstruowane), z sześcioma basztami i trzema bramami: Koszycką, Menhardską i Polską.
Pielgrzymka do Lewoczy Na wzgórzu 2 km na północ od Lewoczy położone jest sanktuarium maryjne Mariánska hora - najpopularniejszy cel pielgrzymek słowackich katolików. 3 lipca 1995 Jan Paweł II celebrował tam mszę dla 650 tysięcy wiernych.
żródło: wikipedia
----------------------
Kieżmark – Levocza – 30 km ok. 30 min

W październiku w rynku trwały wykopki (wymiana chodników, dróg, krawężników) co znacznie utrudniało poruszanie. Po remoncie będzie jeszcze piękniej.

Zdjęcia (6)

Komentarze (5)